مراحل پیاده ‌سازی واقعیت مجازی

واقعیت مجازی که در سال‌های اخیر به یکی از ترندهای اصلی حوزه فناوری تبدیل شده، در ابتدا بیشتر مورد توجه توسعه‌دهندگان بازی و علاقه‌مندان به دنیای گیم قرار داشت. اما باگذشت زمان، با نمایش توانایی‌های منحصربه‌فرد این فناوری در ایجاد تجربه‌های غوطه‌ورانه و واقعی، کاربردهای آن فراتر از بازی‌های ویدئویی رفته است.

امروزه واقعیت مجازی در بسیاری از صنایع جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است؛ از آموزش و پزشکی گرفته تا گردشگری، بازاریابی و حتی فروش، کسب‌وکارهای بیشتری به استفاده از این فناوری روی آورده‌اند تا تجربه‌ای متفاوت و به‌یادماندنی برای مخاطبان خود خلق کنند.

پیش‌تر درخصوص چیستی واقعیت مجازی صحبت کرده‌ایم. اکنون زمان آن رسیده است که به بررسی مراحل پیاده سازی واقعیت مجازی بپردازیم و ببینیم برای پیاده سازی یک پروژه از تعریف دقیق نیازمندی‌ها تا اجرای رسمی و نگهداری چه مراحلی را باید طی کرد.

 

تعریف دقیق نیازمندی‌ها برای پیاده سازی واقعیت مجازی؛ گام اول موفقیت

اولین مرحله در پیاده سازی واقعیت مجازی، مشخص‌کردن دقیق هدف اصلی آن است. پیش از هر اقدام فنی، باید به این سؤال پاسخ داد که اپلیکیشن واقعیت مجازی قرار است چه مشکلی را حل کند و دقیقاً چه نیازی از کاربران را برطرف سازد؟ پس از تعیین هدف، لازم است فهرست مشخصی از نیازمندی‌ها تهیه شود.

این نیازمندی‌ها به ما کمک می‌کنند تا با درنظرگرفتن منابع موجود، محدودیت‌های پروژه را شناسایی کرده و نقشه راه دقیقی برای اجرا ترسیم کنیم. چنین برنامه‌ریزی‌ای باعث می‌شود فرایند توسعه ساختارمند، هدفمند و کم‌ریسک‌تر پیش برود.

به‌عنوان‌مثال، در پروژه‌ای که برای گروه صنعتی آذران توسط تیم اکوشار طراحی شد، هدف معرفی یک دستگاه صنعتی بزرگ بود. ازآنجاکه ابعاد دستگاه بسیار بزرگ و حمل‌ونقل آن پرهزینه بود، واقعیت مجازی راه‌حلی مناسب برای ارائه دستگاه بدون نیاز به جابه‌جایی فیزیکی آن فراهم کرد و کارشناسان فروش شرکت توانستند با کمک اپلیکیشن VR، دستگاه را به‌صورت تعاملی در هر موقعیت مکانی به مشتریان نمایش دهند.

این راهکار نه‌تنها هزینه‌های حضور در نمایشگاه‌ها را کاهش داد، بلکه امکان پرزنت مؤثر محصول را نیز در اختیار تیم فروش قرارداد. در ادامه این مرحله، نقشه راه پروژه طراحی شد و فرایند جمع‌آوری و انتقال اطلاعات اولیه مورد نیاز برای ساخت تجربه واقعیت مجازی آغاز گردید.

انتخاب پلتفرم و ابزار مناسب برای پیاده سازی واقعیت مجازی

در مرحله‌ دوم پیاده سازی واقعیت مجازی، پس از پژوهش‌های انجام‌شده در مرحله‌ نخست که شامل درک هدف پروژه و شناسایی محدودیت‌ها بود، لازم است پلتفرم مناسبی انتخاب شود. در پروژه‌ آذران، باتوجه‌به نیازهای کارفرما و محدودیت‌های پیاده سازی واقعیت مجازی، تصمیم بر این شد اپلیکیشن را با استفاده از هدست‌های واقعیت مجازی متا طراحی و اجرا کنیم.

ناگفته نماند که بودجه نیز یکی از عوامل تأثیرگذار در انتخاب پلتفرم به شمار می‌رود. اگر قصد دارید ایده‌های خود را در ابعادی کوچک‌تر و با هزینه‌ کمتر آزمایش کنید، ابزارهایی مثل Google Cardboard که با تلفن هوشمند کار می‌کنند، بهترین انتخاب خواهند بود.

• Meta Quest: یک هدست مستقل و بی‌سیم با توان پردازشی مناسب برای ارائه‌ تجربه‌های عمیق و متنوع.
• HTC Vive: مناسب برای پروژه‌های حرفه‌ای با ردیابی حرکت و کنترلرهای چندمنظوره.
• Google Cardboard: انتخابی مقرون‌به‌صرفه برای افرادی که به دنبال آزمون ایده‌ها یا ارائه‌ دموی اولیه هستند.

درنظرگرفتن نقاط قوت و محدودیت‌های هر دستگاه، در کنار هدف و نیازمندی‌های پیاده سازی واقعیت مجازی به شما در انتخاب بهترین پلتفرم کمک می‌کند تا با کمترین هزینه و بالاترین کیفیت ممکن، از تجربه واقعیت مجازی بهره‌مند شوید.

طراحی و توسعه محتوا برای پیاده سازی واقعیت مجازی؛ از ایده تا اجرا

پس از انتخاب پلتفرم مناسب برای پیاده سازی واقعیت مجازی، نوبت به طراحی محتوای واقعیت مجازی و طراحی مسیر سفر کاربر می‌رسد تا محیط مجازی بتواند به‌درستی به حرکات کاربر واکنش نشان دهد.

این محتوا شامل طراحی مدل‌های سه‌بعدی، ساخت محیط‌های مجازی، طراحی رابط کاربری (UX) و رابط گرافیکی (UI)، طراحی انیمیشن‌های موردنیاز و پیاده سازی صدای سه‌بعدی است که با قرارگرفتن هریک از این موارد در کنار هم تجربه‌ای همه‌جانبه برای کاربر فراهم می‌شود.

در این مرحله، توجه به بهینه بودن و قابلیت اجرای طرح‌ها و مدل‌های سه‌بعدی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. پس از تکمیل فرایند طراحی، مرحله‌ انتخاب نرم‌افزار توسعه آغاز می‌شود. در پروژه‌ آذران، از موتور بازی‌سازی یونیتی Unity استفاده شد؛ چراکه موتور قدرتمندی به شمار می‌رود و پاسخ‌گوی نیازهای پروژه بود.

در این مرحله حتی اگر بهترین گرافیک و صداگذاری سه‌بعدی را داشته باشیم، تا زمانی که کاربر نتواند به‌سادگی با محیط ارتباط برقرار کند، پروژه به نتیجه‌ مطلوبی نخواهد رسید. تست تجربه کاربری شامل بررسی روان بودن حرکت، سهولت دسترسی به منوها و تعامل با اجسام مجازی است.

آزمایش و بهینه‌سازی در پیاده سازی واقعیت مجازی؛ کلید تجربه بهتر کاربر

پس از اتمام مراحل طراحی و توسعه محتوای واقعیت مجازی، به یکی از حیاتی‌ترین بخش‌های فرایند پیاده سازی واقعیت مجازی می‌رسیم: آزمایش و بهینه‌سازی تجربه کاربری.

هدف اصلی در این مرحله کاهش خطاها، ارتقای عملکرد و ایجاد یکپارچگی در اپلیکیشن است تا محصول نهایی با کمترین میزان خطا در اختیار کاربر قرار گیرد. ازآنجاکه واقعیت مجازی به پردازش گرافیکی بالا و هماهنگی دقیق میان بخش‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری نیاز دارد، انجام بررسی‌های فنی برای بهینه‌سازی نرخ فریم (FPS) و رفع باگ‌های گرافیکی از اهمیت بسیاری برخوردار است.

تست واقعی فقط با کاربران واقعی معنا پیدا می‌کند؛ پس توصیه می‌شود در مرحله آزمایش و بهینه‌سازی از گروه‌های مختلف کاربر با سطح مهارت‌های متفاوت بازخورد گرفته شود و براساس فیدبک‌های کاربران تغییرات لازم اعمال شود.

به‌عنوان نمونه، در پروژه‌ آذران، هم‌خوان نبودن اجرای انیمیشن عملکرد دستگاه با تصویری که روی صفحه‌نمایش عینک پخش می‌شد، نه‌تنها ما را از هدف پروژه دور می‌کرد، بلکه می‌توانست باعث ایجاد حس ناخوشایند یا همان موشن‌سیکنس در کاربر شود. در این مرحله، تمام این ناهماهنگی‌ها رفع شد تا در نهایت، اپلیکیشن به‌صورت یکپارچه ارائه شود.

اجرای رسمی و نگهداری در پیاده سازی واقعیت مجازی؛ گام آخر، نه کم‌اهمیت‌ترین

بعد از تکمیل مرحله آزمایش و بهینه‌سازی تجربه کاربر، محصول آماده ارائه به مخاطب است، اما این پایان ماجرا نیست. ارائه خدمات پشتیبانی و به‌روزرسانی مستمر، باتکیه‌بر استانداردهای نوین، نقشی بسیار مهم در ارتقای تجربه کاربری از استفاده محتوای غوطه‌ور و حفظ اعتماد مخاطبان ایفا می‌کند.

ازآنجاکه فناوری واقعیت مجازی به طور پیوسته در حال تکامل است و روزانه قابلیت‌های جدیدی برای بهبود تجربه‌ کاربر کشف می‌شود، به‌روزرسانی مداوم برای بهره‌مندی از این امکانات نوین ضروری است. همچنین در صورت بروز باگ‌های احتمالی، رفع آن‌ها در کوتاه‌ترین زمان ممکن بسیار حائز اهمیت است.

در پروژه‌ آذران پس از گذراندن دوره‌ طولانی آزمایش و بهینه‌سازی اپلیکیشن؛ باتوجه‌به دوزبانه و گسترده بودن اپلیکیشن، پشتیبانی و به‌روزرسانی برنامه پس از تحویل به کارفرما تأثیر بسزایی در افزایش رضایت کاربران و بهبود تجربه‌ آنان داشت.

برای مشاهده محصول نهایی گروه صنعتی آذران به این صفحه مراجعه کنید و با جزئیات آن بیشتر آشنا شوید.

نتیجه‌گیری

پیاده سازی واقعیت مجازی می‌تواند دریچه‌ای نو برای رشد کسب‌وکارها و ارائه‌ تجربه‌های بی‌نظیر باشد. همان‌طور که دیدیم، تمام مراحل پیاده سازی؛ از مشخص‌کردن هدف پروژه و تهیه‌ فهرست نیازمندی‌ها گرفته تا انتخاب پلتفرم متناسب، آزمایش و بهینه‌سازی، ارائه‌ نهایی، و پشتیبانی و به‌روزرسانی مداوم، جملگی اهمیت ویژه‌ای دارند.

کافی است تنها در یکی از این مراحل سهل‌انگاری شود تا کل پروژه با مشکل روبه‌رو شود؛ ازاین‌رو، دقت و توجه در هر مرحله ضروری است تا کاربران در نهایت، تجربه‌ای ماندگار داشته باشند.

در اکوشار، تیمی متعهد و متخصص در کنار شماست تا در تمام مراحل طراحی و پیاده سازی واقعیت مجازی همراهتان باشد و تجربه‌ای متمایز و به‌یادماندنی برای مخاطبانتان خلق کند. کافی است با ما در ارتباط باشید.

سؤالات متداول درباره پیاده سازی واقعیت مجازی (VR)

برای شروع پیاده سازی واقعیت مجازی به چه تجهیزاتی نیاز داریم؟

برای راه‌اندازی اولیه یک پروژه واقعیت مجازی، حداقل به یک هدست VR (مانند Meta Quest یا HTC Vive)، رایانه یا کنسول سازگار (در صورت نیاز به پردازش بالا)، و در برخی موارد کنترلرهای ویژه برای تعامل کاربر با محیط مجازی نیاز است. همچنین، اگر قصد دارید یک پروژه حرفه‌ای را توسعه دهید، استفاده از موتورهای بازی‌سازی نظیر Unity یا Unreal Engine لازم است.

چرا بهینه‌سازی نرخ فریم (FPS) در پروژه‌های VR اهمیت زیادی دارد؟

در واقعیت مجازی، هرگونه تأخیر یا افت در نرخ فریم می‌تواند باعث خستگی چشم و حتی سرگیجه کاربران شود. بهینه‌سازی نرخ فریم نه‌تنها به حفظ کیفیت تجربه کاربری کمک می‌کند، بلکه مانع از بروز مشکلات احتمالی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری می‌شود. به‌طورکلی، هرچه نرخ فریم بالاتر و پایدارتر باشد، حس حضور و غوطه‌وری (Immersion) کاربران در محیط مجازی بیشتر خواهد بود.

چطور می‌توان تجربه کاربری (UX) را در یک محیط واقعیت مجازی بهبود داد؟

برای بهبود UX در واقعیت مجازی، توجه به جزئیاتی مانند دسترس‌پذیری منوها، سهولت حرکت در محیط و تعامل با اشیا ضروری است. همچنین استفاده از صداگذاری سه‌بعدی و افکت‌های گرافیکی متناسب، تأثیر زیادی بر حس واقعی بودن فضا دارد. بهتر است در مرحله آزمایشی از گروه‌های مختلف کاربر (با سطح مهارت‌های متفاوت) بازخورد بگیرید و تغییرات لازم را اعمال کنید.

آیا می‌توان محتوای واقعیت مجازی را بدون نیاز به مهارت برنامه‌نویسی تخصصی تولید کرد؟

بله، در حال حاضر ابزارها و پلتفرم‌هایی وجود دارند که فرایند تولید محتوای VR را ساده‌تر کرده‌اند. به‌عنوان‌مثال، برخی موتورهای بازی‌سازی یا نرم‌افزارهای شبیه‌ساز، قالب‌های از پیش آماده دارند که به شما اجازه می‌دهند بدون کدنویسی گسترده، سناریوها و محیط‌های سه‌بعدی ایجاد کنید. بااین‌حال، اگر قصد دارید یک پروژه پیچیده و حرفه‌ای را راه‌اندازی کنید، تسلط حداقلی بر اصول برنامه‌نویسی و مفاهیم سه‌بعدی همچنان ضروری است.