استفاده از واقعیت گسترده، مجازی و افزوده در حوزه درمان و پزشکی، به ویژه واقعیت مجازی در پزشکی، به دلیل قابلیتهای منحصر به فرد و پتانسیلهای فراوانی که ارائه میدهد، بهطور گستردهای مورد توجه قرار گرفته و روز به روز در حال افزایش است.
استفاده از این فناوری در حوزه بهداشت و درمان برای اساتید، پزشکان، جراحان و حتی بیماران قابلیتهایی را ممکن میکند که تا پیش از این امکان نداشته است. در ادامه به برخی از سلوشنهایی که در این حوزه طرح شده، اشاره میکنیم.
برای آشنایی بیشتر با مفهوم واقعیت مجازی و کاربردهای آن، مطالعه مقاله واقعیت مجازی چیست؟ پیشنهاد میشود.

فهرست مطالب
Toggleواقعیت مجازی در پزشکی؛ آموزش به کمک VR در حوزه درمان
آموزش در حوزه درمان، مبتنی بر تجربه و حضور است. همچنین این حوزه آموزشی تکرار ناپذیر و گران قیمت است که موجب میشود دسترسی به آموزش با کیفیت یا شانس روبرویی با کیسهای گوناگون برای همه دانشجویان پزشکی میسر نباشد. از طرف دیگر آموزش به کمک متن، عکس و فیلم به حد کافی اثربخش نیست. از این رو، واقعیت مجازی در پزشکی به عنوان یک راهکار نوین، به ویژه در آموزش موجب میشود اثربخشی این آموزش بالاتر برود.
همچنین واقعیت افزوده و واقعیت مجازی در آموزش پزشکی این امکان را ایجاد میکند که برنامههای آموزشی، تکرار پذیر و ارزانتر در اختیار دانشجویان قرار بگیرد. آموزش پزشکی با واقعیت مجازی، ریسکهای آموزش را نیز کاهش میدهد.

تفسیر و تشخیص دقیقتر با واقعیت مجازی در پزشکی
واقعیت مجازی در پزشکی به پزشکان کمک میکند تشخیص دقیقتر و صحیحتری انجام دهند. برای مثال در برخی از موارد، تصاویر سه بعدی حاصل از عکسبرداری از تومورها و یا شکستگیها و سپس تبدیل آنها به احجام سه بعدی در محیط واقعیت مجازی این امکان را برای پزشک ایجاد میکند که دید بهتری به آنچه در تشخیص مهم است داشته باشد. ترکیب واقعیت مجازی در پزشکی و تفسیر بیماریها با هوش مصنوعی، میتواند آینده پزشکی را متحول کند.
درصورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر درباره هوش مصنوعی، مقاله هوش مصنوعی چیست؟ پیشنهاد میشود.
شبیه سازی قبل از عمل با واقعیت مجازی در پزشکی
فناوری واقعیت گسترده در حوزه پزشکی این امکان را فراهم میکند که تیم جراحی پیش از اقدام به عمل، به کمک یکدیگر در محیط یک تجربه غوطهور، ضمن تمرین، هماهنگی بیشتری داشته باشند و خود را برای عمل آماده کنند. واقعیت مجازی در پزشکی، ریسک عمل جراحی را کاهش میدهد و تیم جراحی به وسیله تصاویر تبدیل شده به محیط VR با احتمالات غیر قابل پیش بینی کمتری روبرو باشند.

آمادگی ذهنی و فیزیکی بیمار پیش از عمل با واقعیت مجازی در پزشکی
واقعیت مجازی در پزشکی این امکان را برای بیماران فراهم میکند که پیش از یک فرایند، مدل شبیهسازی شده یا سیمولیشن آن را مشاهده کنند. این مساله چنانچه با همراهی پزشک و روان پزشک انجام شود میتواند استرس ناشی از عمل جراحی را کاهش دهد.
نقش واقعیت مجازی در روان درمانی و درمان اختلالات روانی
درمان بسیاری از بیماریهای حوزه روان، از جمله استرس، اضطراب، فوبیا و برخی از وسواسها با واقعیت مجازی بسیار اثربخش و موثر است. روان درمانگر با استفاده از واقعیت مجازی در پزشکی، میتواند به کمک مواجهه بیمار به صورت مدیریت شده و با همراهی او، واکنشهای او را مشاهده و مدیریت کند و به این وسیله درمان را سرعت ببخشد.
سبک زندگی سالم و ارتقا سلامت با واقعیت مجازی در پزشکی
بی شک واقیعت مجازی در پزشکی یک از راهکارهایی است که کمک میکند افراد سبک زندگی خود را بهبود ببخشند. برای مثال افراد میتوانند به کمک واقعیت گسترده ورزش کنند یا بخشی از روز را به مدیتیشن و تمدد اعصاب بپردازند. سهولت و ارزانی ورزش و مراقبت از خود به وسیله واقعیت مجازی میتواند به ارتقا کلی سطح سلامت منجر شود.

مقایسه واقعیت مجازی در پزشکی با روشهای سنتی آموزش درمانی
واقعیت مجازی در پزشکی، روشی تازه و کارآمد در آموزش پزشکی به شمار میآید که تفاوتهای چشمگیری با روشهای سنتی دارد. در شیوههای قدیمی، دانشجویان معمولا از طریق حضور در کنار بیمار، مطالعه کتابهای درسی، تماشای فیلمهای آموزشی یا استفاده از مدلهای آناتومی، آموزش میدیدند.
اما واقعیت مجازی این امکان را فراهم کرده که بدون نیاز به حضور فیزیکی، در یک فضای شبیه سازی شده، امن و قابل تکرار، مهارتهای پیچیده پزشکی،مانند جراحی را تمرین کنند.
واقعیت مجازی در پزشکی، نه تنها محیطی بدون خطر برای یادگیری ایجاد میکند، بلکه این قابلیت را دارد که آموزشها را متناسب با نیاز هر فرد تنظیم کند. در نتیجه، هم احتمال بروز خطاهای انسانی کمتر میشود و هم هزینههای سنگین آموزش حضوری کاهش پیدا میکند.
سخن پایانی
مجموع این قابلیتها که به کمک واقعیت افزوده، واقعیت ترکیبی و واقعیت مجازی در پزشکی تحقق پیدا میکند، باعث شده که استفاده از این فناوری جذابیت بسیاری برای پزشکان پیدا کند. شرکت اکوشار با استفاده از تیم متخصص میتواند شرکتها یا پزشکان را در توسعه چنین راهکارهایی همراهی کند؛ در صورت علاقهمندی، میتوانید نگاهی به خدمات واقعیت مجازی اکوشار داشته باشید و برای دریافت مشاوره با کارشناسان ما تماس بگیرید.

سوالات متداول درباره واقعیت مجازی در پزشکی
۱. واقعیت مجازی در پزشکی دقیقاً چه کاربردهایی دارد؟
واقعیت مجازی در پزشکی در حوزههایی مانند آموزش پزشکی، شبیه سازی جراحی، آمادگی پیش از عمل، درمان اختلالات روانی و بهبود سبک زندگی استفاده میشوند. این فناوری با ایجاد محیطهای ایمن و تعاملی، امکان تجربه و تمرین بدون ریسک را برای پزشکان و بیماران فراهم میسازد.
۲. چه تفاوتی میان واقعیت مجازی و واقعیت افزوده در آموزش پزشکی وجود دارد؟
واقعیت مجازی در پزشکی، کاربر را بهطور کامل در یک محیط دیجیتال غوطهور میکند، در حالی که واقعیت افزوده اطلاعات دیجیتال را به دنیای واقعی اضافه میکند. در آموزش پزشکی، واقعیت مجازی بیشتر برای شبیه سازی کامل سناریوها استفاده میشود، در حالی که واقعیت افزوده برای تکمیل آموزشهای حضوری یا راهنمایی در زمان واقعی به کار میرود.
۳. استفاده از واقعیت مجازی در پزشکی تا چه اندازه قابل اطمینان است؟
با توجه به پیشرفت فناوری و توسعه نرمافزارهای تخصصی پزشکی، واقعیت مجازی در پزشکی اکنون به عنوان یک ابزار قابل اعتماد و دقیق برای آموزش و درمان شناخته میشود. البته میزان دقت و اطمینان بستگی به کیفیت طراحی محتوا و سطح تخصص تیم توسعهدهنده دارد.
۴. آیا واقعیت مجازی در پزشکی تنها برای آموزش است یا کاربردهای درمانی هم دارد؟
واقعیت مجازی در پزشکی تنها به آموزش محدود نمیشود؛ بلکه در درمان بیماریهای روانی مانند اضطراب، فوبیا و PTSD، مدیریت درد، بازتوانی حرکتی و حتی مشاورههای پیش از عمل هم مورد استفاده قرار میگیرد.
۵. استفاده از واقعیت مجازی در پزشکی چه مزایایی برای دانشجویان و پزشکان دارد؟
واقعیت مجازی در پزشکی امکان آموزش در محیطهای بدون ریسک، تکرارپذیر، مقرون به صرفه و مبتنی بر تجربه را فراهم میکند. همچنین به پزشکان کمک میکند قبل از اقدام واقعی، تسلط بیشتری بر فرآیندها و شرایط بالینی پیدا کنند.




